Groene kieskeurigheid is een hinderpaal voor ambitieus klimaatbeleid
Bijgewerkt op: 25 apr.
Opinie door Jan Deschoolmeester en Thomas Rotthier
Nu Engie de stekker uit de kerncentrales heeft getrokken, heeft Groen haar trofee binnen: de kernuitstap komt er, al is er nog steeds onzekerheid over de vergunning van de noodzakelijke gascentrales. De kernuitstap is de kers op de taart van een groen geïnspireerd beleid, maar die taart heeft wel een wrange nasmaak. Hoe nobel de groene idealen ook mogen zijn, de kernuitstap is een mooi voorbeeld van hoe de technologische kieskeurigheid van het ecologisme de klimaatzaak schaadt.
Het lijkt erop dat de strijd tegen kernenergie voor de ecologisten belangrijker is dan die tegen klimaatverandering. Niet alleen in België, maar ook in Duitsland en de VS worden kerncentrales gesloten, vaak met de belofte dat er snel hernieuwbare energie voor in de plaats zal komen. Maar in de praktijk wordt nucleair steevast vervangen door gas- of kolencentrales. Door de facto voor meer CO2-uitstoot te kiezen, schieten de groenen in hun eigen voet en boeten ze in aan geloofwaardigheid.
Ook op Europees niveau leiden groene veto’s tot minder klimaatambitie. Al maandenlang is er getouwtrek bezig tussen de lidstaten over het opnemen van kernenergie en gas in de EU taxonomie. De EU taxonomie bepaalt op basis van wetenschappelijk advies welke energiebronnen duurzaam zijn en vormt zo een belangrijk hulpmiddel voor investeerders en beleidsmakers. Pro-nucleaire landen zoals Frankrijk, Polen en Tsjechië willen dat kernenergie erkend wordt als duurzame activiteit, terwijl een anti-nucleair blok met onder andere Duitsland, Oostenrijk en Luxemburg zich hiertegen verzet. Daardoor dreigt kernenergie slechts een tweederangsrol in de taxonomie te krijgen, of er misschien zelfs compleet buiten te vallen. Als Europese lidstaten nieuwe kerncentrales willen bouwen, zouden ze daardoor fondsen mislopen, terwijl ze hun CO2-uitstoot hiermee wel zouden verminderen. De ironie is dat gas mogelijk wel zou opgenomen worden als ‘overgangstechnologie’. Sommige landen willen dus nog liever CO2-spuwende gascentrales dan koolstofvrije kerncentrales in de taxonomie.
Groene partijen hebben jarenlang de standaard gezet voor wat groen is, met technologische veto’s als leidraad. Nu hebben andere partijen de kans om met een eigen wervend klimaatverhaal te komen.
Dezelfde groene invloed zien we bij het Europese landbouwbeleid. Met haar Farm-to-Forkstrategie wil de Europese Commissie 25% van het landbouwareaal reserveren voor biolandbouw tegen 2030. Hoewel biolandbouw vaak wordt aangeprezen, zal dit het klimaat meer schaden dan goed doen. De opbrengsten bij biolandbouw zijn een pak lager dan bij conventionele landbouw, waardoor er meer land nodig zal zijn voor voedselproductie, zowel binnen als buiten Europa. Dit kan verdere ontbossing in de hand werken, wat ten koste gaat van waardevolle biodiversiteit en het klimaat. Ook op vlak van gentech laat de groene invloed zich gelden in Europa. De toepassing van gentechnologie in de landbouw wordt immers al decennialang geblokkeerd door de verstikkende Europese regelgeving rond ggo’s. In 2018 oordeelde het Europees Hof dat technieken zoals CRISPR onder deze strenge ggo-regelgeving vallen, hoewel er geen wetenschappelijke grond voor is. Het gebruik van CRISPR kan ons juist helpen in de klimaatstrijd. Door de veredeling van planten via gentech kunnen we de landbouwopbrengsten verhogen, het pesticidengebruik verminderen en gewassen beter bestand maken tegen klimaatopwarming.
Groene partijen hebben jarenlang de standaard gezet voor wat groen is, met technologische veto’s als leidraad. Andere partijen gingen er vaak vanuit dat deze veto’s wetenschappelijk onderbouwd waren, maar dat is niet altijd het geval. Nu hebben deze partijen de kans om met een eigen wervend klimaatverhaal te komen. Het herzien van artikel 3 uit de wet op de kernuitstap is alvast een eerste stap. Zo kunnen we in België werken aan innovatieve vormen van kernenergie, zoals kleine modulaire reactoren (SMR’s), die nog veiliger zijn en minder kernafval produceren. Een tweede maatregel is het toelaten van CRISPR en andere genetische technieken in de landbouw. Met een breder technologisch arsenaal zijn we zo beter gewapend tegen klimaatopwarming. Het klimaatbeleid is te belangrijk om enkel en alleen aan klassieke groene partijen overgelaten te worden.
Comments