Jonathan Symons - Ecomodernism

In dit boek geeft Jonathan Symons een genuanceerde verdediging van ecomodernisme. Sommige critici beweren dat ecomodernisme een ideologie is die past binnen het neoliberalisme of de ideologie van het status quo. Symons betoogt echter dat ecomodernisme nauw aansluit bij de sociaaldemocratie. De rol van de overheid bij klimaatinnovatie is cruciaal: ze moet die actief steunen via haar beleid. Deze innovatie is zeer waardevol omdat andere landen er vervolgens ook van gebruik kunnen maken.

Andrew McAfee - Meer uit minder

De industriële revolutie eiste een zware milieutol: steden werden verstikt door vieze rook, bizons en walvissen werden op de rand van uitsterving gebracht en de mensheid verbruikte steeds meer grondstoffen. Kan dit blijven duren of staat onze beschaving aan de rand van instorting? Volgens Andrew McAfee zingen we het nog wel even uit. We verbruiken steeds minder materialen, bedreigde diersoorten worden beter beschermd en het water en de lucht zijn schoner geworden. Om deze positieve trend verder te zetten hebben we de ‘vier ruiters van de optimist’ nodig: kapitalisme, technologie, maatschappelijk bewustzijn en een responsieve overheid.

Marco Visscher - De Energietransitie

In dit heldere boekje brengt Marco Visscher een verlichting en nuance in het verhitte energiedebat. Niet is zwart-wit. Steenkool is vervuilend en zorgt voor klimaatopwarming, maar heeft miljoenen mensen uit de extreme armoede gehaald. Zon en wind zijn schone, hernieuwbare energiebronnen, maar zijn niet altijd beschikbaar. Kernenergie heeft het nadeel dat het hoogradioactief afval voortbrengt, maar zorgt ook overvloedige, koolstofvrij energie, die in principe altijd beschikbaar is. Elke energietransitie is hoe dan ook complex en vergt goed doordachte keuzes, los van ideologische voorkeuren.

Charles C. Mann - De tovenaar en de profeet

In dit boek vertelt de wetenschapsjournalist Charles C. Mann het epische verhaal van twee, ondertussen vergeten, mannen die het lot van de mensheid hebben bepaald. William Vogt, de Profeet, waarschuwt in de jaren 50 dat er grenzen zijn aan de draagkracht van de aarde. Wie die overschrijdt roept rampen over zich af. Norman Borlaug, alias de Tovenaar, wil die natuurlijke grenzen juist verleggen. Na jarenlange noeste arbeid slaagt hij erin om de juiste tarwevariëteit te kweken. Hierdoor verhogen de landbouwopbrengsten spectaculair. De Groene Revolutie is geboren. Miljarden mensen in Azië zouden hierdoor aan de hongerdood ontsnappen.

Steven Pinker - Verlichting Nu, een pleidooi voor rede, wetenschap, humanisme en vooruitgang

Dankzij wetenschap, democratie en de vrije markt heeft de mensheid enorme vooruitgang geboekt de voorbije 250 jaar. De pokken zijn uitgeroeid, kinderen sterven niet meer met bosjes en extreme armoede is sterk gedaald. De principes van de Verlichting blijken de sleutel om het menselijk lot te verbeteren. Toch liggen ze nog steeds onder vuur. Radicale ideologen en religieuze fanatici verwerpen wetenschap en humanisme. Daarom moeten we de Verlichting meer dan ooit verdedigen.

Joshua Goldstein & Staffan Qvist - Een schone toekomst

Dit boek is een boek dat iedere twijfelaar rondom kernenergie alsook iedere liefhebber moet gelezen hebben. Joshua Goldstein en Staffan Qvist maken een krachtige case voor een duurzame toekomst met kernenergie. Niet alleen vertellen ze dat kernenergie in het verleden de snelst opschaalbare koolstofarme oplossing is, maar het is bovendien goedkoop en veilig. Bovendien durven ze ook de taboe om meer energie en niet minder energie te produceren wereldwijd. Naast de huidige generatie kernreactoren, vertellen ze ook het verhaal van de volgende generatie kernreactoren die aan de horizon blinkt. Kortom, een must-read!

Pieter Boussemaere - Tien klimaatacties die werken

In deze klimaatgids legt Pieter Boussemaere het klimaatprobleem kraakhelder uit. Hij koppelt klimaat los van ideologie: iedere betrokken burger kan samen met anderen de politiek aanzetten tot beter beleid. Boussemaere maakt komaf met zogenaamde ‘klimaatlijstjes’: maatregelen die weinig of niks uithalen voor het klimaat, zoals korter douchen of lokale voeding kopen. Hij focust in plaats daarvan hij op de meest effectieve acties: groene elektriciteit in huis halen, energiezuinige apparaten kopen, elektrisch rijden, vliegen matigen, goed isoleren, rundsvlees minderen. Voor deze acties hoef je nauwelijks in te boeten aan comfort of luxe.

Paul Hawken - Drawdown

In 2014 gaf de filantroop Paul Hawken een team van wetenschappers de opdracht om een lijst te maken met de meest beloftevolle oplossingen voor het klimaat. Drawdown zit vol verrassende vondsten: ‘slim glas’ om gebouwen te verkoelen in de zomer en warm te houden in de winter, schonere fornuizen die 95% minder CO2 uitstoten, stevigere waterpijpen die lekken verminderen, zeewier als veevoer om methaanuitstoot te verminderen en de Siberische steppe laten begrazen om de permafrost te beschermen.

Mark Lynas - Seeds of Science

Eind de jaren 90 was Lynas een radicale milieu-activist. ’s Nachts sloop hij met zijn kameraden over proefvelden van genetisch gewijzigde organismen (ggo’s) om de planten te vernietigen. Als klimaatjournalist kwam hij in contact met wetenschappelijke tijdschriften. Hij kwam tot het besef dat ggo’s even veilig waren voor mens en milieu als gewone gewassen. In 2013 besloot hij de anti-ggo-beweging de rug toe te keren. In een veelbekeken speech verontschuldigde zich voor zijn vroegere activisme. Het kostte hem veel vrienden. In Seeds of Science gaat Lynas na waar de felle weerstand voor ggo’s vandaan kwam. Hij kijkt ook naar de toekomst: ggo’s kunnen mee helpen de groeiende wereldbevolking te voeden.

Stijn Bruers - Beter worden in goed doen

Stel je wandelt door een park en je ziet een kind in het water spartelen. Spring je in het water? Of loop je gewoon voorbij? Dit voorbeeld is de inspiratiebron voor effectief altruïsme. We kunnen immers elke dag een kind redden door een donatie te doen aan een goed doel. Stijn Bruers wijst evenwel op de valkuilen van liefdadigheid. Sommige goede doelen beroeren ons hart, maar zijn weinig effectief. Ze leveren bijvoorbeeld weinig gezondheidswinst op. De effectieve altruïst kiest daarom goede doelen zorgvuldig uit op basis van wetenschappelijk onderzoek.

Steward Brand - Whole Earth Discipline

Stewart Brand is al heel zijn leven milieu-activist. Hij begon als in de jaren 60 voorvechter van de groene tegencultuur in de V.S. Zijn magazine Whole Earth Catalog voor groene doe-het-zelvers was zeer populair. In dit boek uit 2009 breekt Brand met een aantal groene stellingen. Zo stelt dat steden, kernenergie en ggo’s in feite groen zijn. Door de klimaatopwarming zou geo-engineering wel eens noodzakelijk kunnen worden. Het boek deed veel stof opwaaien en kan gezien worden als één van de eerste pleidooi voor ecomodernisme.

Marco Visscher, Hidde Boersma - Ecomodernisme, het nieuwe denken over groen en groei

De Nederlandse ecomodernisten dagen met dit iconoclastische boek de klassieke groene beweging uit. Ze wegen de voor-en nadelen van hernieuwbare energie. Kernenergie mag niet dogmatisch afgewezen worden in tijden van klimaatopwarming. Biolandbouw is niet per se beter dan conventionele landbouw. Om de biodiversiteit op onze plaat te behouden zullen we aan 'land sparing' moeten doen. Dat kan door de landbouwproductiviteit in ontwikkelingslanden te verhogen. Hoe groter de opbrengst per hectare, hoe minder landbouwgrond er nodig is en hoe minder tropisch regenwoud er zal gekapt worden.

Robert Henson - The Thinking Person's Guide To Climate Change

Deze handige klimaatgids is een ideaal startpunt voor de leek om meer te weten te komen over klimaatopwarming. The Thinking Guide is mooi opgedeeld in vier secties: wetenschap, debat, oplossingen en acties. Het boek springt eruit omwille van de vlotte schrijfstijl, de helderheid en de volledigheid.

David MacKay - Sustainable Energy Without The Hot Air

In 2009 schreef de natuurkundige David MacKay dit toegankelijke boek over energie. Hij kwam zoveel opgeblazen claims tegen over de energietransitie dat hij een tegengewicht wilde bieden. Het boek geeft een heldere inleiding tot de basisprincipes van energievoorziening. Zo wordt duidelijk dat zonne- en windenergie een belangrijk nadeel hebben: per oppervlakte-eenheid leveren ze weinig energie. Je moet dus grote gebieden volbouwen om aan de energievraag te kunnen voldoen. Kernenergie heeft dit nadeel niet.

Vaclav Smil - Energy Transitions

Energietransities zijn historische periodes waarbij de mens overschakelt van de ene soort energiebronnen naar een andere soort. De eerste energietransitie kwam op gang door de beheersing van het vuur. Voortaan kon de mens energie oogsten uit zijn omgeving. De volgende grote transitie kwam er met de domesticatie planten en dieren. De mens verruilde zijn bestaan als jager-verzamelaar voor dat van landbouwer. Om metalen te maken uit ertsen werd houtskool gebruikt. Hiervoor werden steeds meer bossen gekapt. Vanaf de 18de eeuw werd houtskool steeds vervangen door steenkool. Hierdoor verminderde de ontbossing. De derde energietransitie, van hout naar fossiele brandstoffen, was de meest ingrijpende. Ze vormde de basis voor onze moderne beschaving met zijn auto’s, vliegtuigen, olietankers en steenkool- en gascentrales. Door de toenemende klimaatopwarming is een overschakeling op koolstofarme energiebronnen noodzakelijk geworden. Maar energietransities zijn altijd moeizame en complexe processen, zo waarschuwt Smil.

Maarten Boudry - Waarom de wereld niet naar de knoppen gaat

Doemdenkers en cultuurpessimisten lijken om een of andere reden altijd geloofwaardiger dan optimistische stemmen in het debat. In dit boek betoogt Maarten Boudry dat ze ongelijk hebben. We leven in de beste periode tot nog toe: er is enorm veel vooruitgang geboekt op vlak armoedebestrijding, levensverwachting, onderwijs en mensenrechten. Als we het hoofd koel houden kunnen we ook problemen als ongelijkheid en klimaatopwarming op een effectieve manier bestrijden.

Rauli Partanen en Janni Korhonen - Kernenergie als kans

In dit boekje ontkrachten de Finse ecomodernisten, Rauli Partanen en Janne Korhonen, een aantal mythes over kernenergie. Zo wordt er door milieu-organisaties als Greenpeace veel angst gezaaid rond kernafval. Dit is onterecht want kernafval is klein in omvang en wordt in stevige vaten opgeslagen waardoor het niet in het milieu terechtkomt. De berging onder de grond zorgt ervoor dat het zelfs in de worst case scenario’s de blootstelling van een persoon aan straling minimaal is.

Vaclav Smil - Energy and Civilization

In dit monumentale boek beschrijft de wereldvermaarde energie-expert Vaclav Smil de rol van energie in menselijke geschiedenis. Wij mensen zijn een unieke diersoort omdat ze in staat zijn om energie buiten onze lichamen te gebruiken. Dit is mogelijk dankzij onze grote hersenen en ons vermogen om samen te werken. We hebben een duizelingwekkend repertoire aan werktuigen kunnen ontwerpen: van vuistbuilen tot watermolens, van stoommachines tot kernreactoren. Hierdoor konden we steeds meer nieuwe energievoorraden aanboren. Maar aan alles zit een limiet, zo waarschuwt Smil.

Chris D. Thomas - Erfgenamen Van De Aarde

De mens heeft een duister palmares als het aankomt op biodiversiteit. Veel dier- en plantensoorten zijn door hem gedecimeerd of uitgeroeid. Toch is de rol van de mens op aarde niet louter destructief, zo stelt de bioloog Chris Thomas. Door onze migraties en reizen zijn veel soorten verspreid geraakt over de hele aarde. Onze landbouwakkers en steden zorgen voor nieuwe niches voor opportunistische diersoorten. Op deze manier zorgt de mens zonder het te weten voor meer biodiversiteit op aarde. Als we erin slagen om ruimte terug te geven aan de natuur, kan het leven op aarde terug floreren.

Vaclav Smil - Growth

Groei is een universeel fenomeen in onze kosmos. In deze klepper van 500 bladzijden probeert Vaclav Smil groei in al zijn gedaanten te doorgronden. Hij schrijft over de groei van bacteriën, baby’s, bomen, maar ook over de groei van gebouwen, steden en wereldrijken. Sommige groei verloopt lineair, andere exponentieel, maar er is één ijzeren wet: elke groei moet ooit eindigen. Volgens Smil weigeren economen dit te erkennen. Een boek dat veel stof voor discussie zal leveren.

William Nordhaus - The Climate Casino

William Nordhaus won in 2018 de Nobelprijs voor de economie. Zijn jarenlange studie van het verband tussen klimaat en economie , leidde hem tot één conclusie: een koolstoftaks is het beste beleidsinstrument om de opwarming tegen te gaan. Klimaatopwarming is een klassiek 'publieke goederen'-probleem. Iedereen draagt eraan bij, maar niemand voelt zich verantwoordelijk. Pas door de kost van fossiele brandstoffen te 'internaliseren' in de prijzen van onze producten zal de nodige omschakeling naar koolstofarme technologieën en gedragsveranderingen op grote schaal gebeuren.

Edward O. Wilson - Half-Earth, Our Planet's Fight for Life

In de voorbije 200 jaar is de mens erin geslaagd heerser te worden over de aarde. Toch is die almacht een illusie, want zonder de biosfeer is onze beschaving ten dode opgeschreven. Daarom heeft Edward O. Wilson een radicaal voorstel: de helft van het aardoppervlak moeten teruggegeven worden aan de natuur. Enkel zo kan de rijke biodiversiteit zich herstellen.

Mike Berners-Lee en Duncan Clark - The Burning Question

Als de wereld gevaarlijke opwarming wil vermijden, dan moet het grootste deel van de olie-, gas- en steenkoolvoorraden onder de grond blijven. Dit is een ontnuchterende realiteit als je weet dat nog steeds 80% van onze energie uit fossiele bronnen komt. De auteurs beschrijven de obstakels die deze uitdaging zo duivels moeilijk maken. Het eerste obstakel is psychologisch: zelfs mensen die het wetenschappelijk feit van de klimaatopwarming aanvaarden, zijn bijzonder goed in het verdringen en ‘parkeren’ van het probleem. Omdat we weinig mensen echt in actie zien schieten, blijven we zelf ook stilzitten. De tweede hindernis is politiek. Landen met grote voorraden fossiele brandstoffen snijden in hun eigen vel als ze stoppen met ze te ontginnen. Enkel onder zware druk van de publieke opinie of internationale verdragen zullen ze de transitie naar koolstofarme energie maken.

Vaclav Smil - Enriching The Earth

In 1908 slaagde de Duitse chemicus Fritz Haber erin om stikstofgas en waterstofgas om te vormen naar ammoniak. Ammoniak is een belangrijke grondstof voor kunstmest. Vanaf dat moment kon de landbouw een nieuwe bron van stikstof aanboren, die nodig om gewassen te laten groeien. De uitvinding van kunstmest betekende een revolutie in de landbouw zonder weerga. De opbrengsten stegen spectaculair waardoor miljoenen, zelfs miljarden extra monden gevoed konden worden.